5 Khác Biệt Văn Hóa Giữa Người Mỹ và Người Việt

Hôm nay, tôi muốn chia sẻ với bạn một số điều rút ra từ với nhiều năm trải nghiệm sống và làm việc tại Mỹ. Trong thời gian này, tôi đã có cơ hội làm việc với nhiều người Mỹ, cũng như những người bạn đến từ Việt Nam và những người hiện đang làm việc tại quê nhà.

Việc tiếp xúc với hai môi trường sống và làm việc khác nhau, với những con người thuộc hai nền văn hóa khác nhau, đã mang đến cho tôi nhiều nhận thức thú vị mà tôi muốn chia sẻ cùng bạn.

1. Thời Gian

Người Mỹ rất coi trọng thời gian. Họ xem đó là một tài nguyên quý giá và là biểu hiện đầu tiên của sự chuyên nghiệp.

Tôi nhớ rõ lần phỏng vấn đầu tiên của mình; tôi đã đến sớm 30 phút để chuẩn bị. Dù buổi phỏng vấn diễn ra tốt đẹp và tôi nhận được công việc, vài tháng sau, trong một buổi ăn trưa, người quản lý của tôi cho biết việc tôi đến sớm đã làm người phỏng vấn phải thay đổi lịch trình, vì họ không muốn tôi phải chờ đợi quá lâu.

Người Mỹ thường lên lịch từng 30 phút một, kể cả việc dọn dẹp nhà cửa hay gọi điện cho ba mẹ. Họ thường từ chối những cuộc họp không có kế hoạch rõ ràng, và đối với nhiều người, việc trễ hẹn 15–20 phút là không thể chấp nhận.

Ngược lại, người Việt linh hoạt hơn với thời gian. Khi hẹn đi ăn, việc mọi người đến trễ 30 phút cũng không có gì bất thường. Tuy nhiên, họ rất giỏi trong việc dành thời gian cho những việc quan trọng và bất ngờ xảy ra. Ví dụ, người Việt sẵn sàng dành nhiều thời gian giúp bạn bè hoặc gia đình khi gặp khó khăn, hay linh hoạt điều chỉnh công việc để hoàn thành dự án đúng hạn.

2. Tự Lập Cuộc Sống

Tại Mỹ, nhiều bậc phụ huynh coi 18 tuổi là thời điểm con cái bắt đầu tự lập. Một số gia đình thậm chí yêu cầu con ra ở riêng ngay khi đến tuổi này, với quan niệm để con sớm tiếp xúc với cuộc sống và học cách chịu trách nhiệm cho bản thân.

Việc tự lập sớm giúp người Mỹ rèn luyện kỹ năng quản lý tài chính, lập kế hoạch cuộc sống và đưa ra quyết định độc lập. Tuy nhiên, điều này cũng có thể dẫn đến việc con cái ít gắn kết, quan tâm tới cha mẹ do áp lực cuộc sống.

Ngược lại, người Việt thường muốn sống chung một gia đình, vừa tiết kiệm chi phí vừa duy trì mối quan hệ thân thiết và bền chặt. Điều này tạo điều kiện cho mọi người chăm sóc lẫn nhau, nhưng cũng có thể làm chậm quá trình phát triển tính tự lập và khả năng đối diện, chịu áp lực của người trẻ.

3. Giao Tiếp

Người Mỹ thường nói thẳng, thậm chí có phần hơi thẳng thừng, có thể khiến bạn "sốc" nếu chưa quen. Họ thường nêu ra và bảo vệ quan điểm của mình, coi việc thẳng thắn là cách rõ ràng nhất để tránh hiểu lầm và đưa ra quyết định nhanh chóng. Tuy nhiên, đôi khi bạn có thể cảm thấy họ không quan tâm tới cảm xúc của đối diện.

Ngược lại, người Việt thường nói khéo, nói vòng vo để giữ hòa khí và thể diện. Điều này xuất phát từ văn hóa coi trọng sự tế nhị, xây dựng tình cảm và mối quan hệ lâu dài. Dù mục đích là duy trì sự hòa thuận và tránh xung đột, nhưng có lúc bạn sẽ khó nắm bắt ý kiến thực sự của đối phương.

4. Tiền Bạc

Người Mỹ thường lập kế hoạch tài chính dài hạn ngay từ khi bắt đầu đi làm, thậm chí lập quỹ hưu trí từ tuổi 25. Văn hóa Mỹ đề cao tự lập và chuẩn bị cho tương lai, giúp họ đảm bảo an toàn tài chính khi về già hoặc những lúc khó khăn.

Người Việt thì chi tiêu linh hoạt hơn, ưu tiên "đầu tư vào con người". Nhiều ba mẹ Việt dù không có bảo hiểm hưu trí nhưng sẵn sàng đầu tư vào con cái và thường chi tiền cho các mối quan hệ như thường xuyên tổ chức ăn uống xum họp. Văn hóa này giúp người Việt duy trì mối quan hệ và xây dựng mạng lưới hỗ trợ lẫn nhau trong hoàn cảnh khó khăn.

5. Xum Họp Gia Đình

Trong các dịp lễ lớn như Lễ Tạ Ơn hay Giáng Sinh, người Mỹ thường tổ chức những buổi tiệc ấm cúng bên gia đình. Đây là dịp để họ tụ họp, ôn lại kỷ niệm và tận hưởng những khoảnh khắc bên nhau.

Trong khi đó, Tết ở Việt Nam là cơ hội gìn giữ giá trị truyền thống và củng cố mối quan hệ. Trong dịp này, chúng ta thường thực hiện nhiều hoạt động như cúng bái, thăm hỏi người thân và tổ chức những bữa tiệc vui vẻ với bạn bè và bà con hàng xóm.

Nhiều năm sống và làm việc tại Mỹ đã cho tôi cơ hội tiếp cận và học hỏi nhiều điều quý báu từ cả hai nền văn hóa Mỹ và Việt Nam. Đây thực sự là những trải nghiệm quý giá mà không phải ai cũng có cơ hội trải nghiệm. Điều này giúp tôi nhận ra rằng, văn hóa là cội nguồn của dân tộc, là phong cách kết nối giữa con người với nhau. Hy vọng rằng qua chia sẻ này, bạn sẽ có cái nhìn mới mẻ và thú vị về sự khác biệt giữa hai nền văn hóa Việt và Mỹ.